Giới từ Italiana-Pháp-Tây Ban Nha-Bồ Đào Nha

Giới từ là một loại Từ không thay đổi trong bất kỳ trường hợp sử dụng nào trong câu để nối với liên kết giữa các cụm từ làm bổ ngữ cho các cụm từ và chỉ ra mối quan hệ giữa các cụm từ...

Định nghĩa: Giới từ là từ loại chỉ sự liên quan giữa các từ loại trong cụm từ, trong câu. Những từ thường đi sau giới từ là tân ngữ (Object), Cụm danh từ ...  hoặc phân từ (trong tiếng Anh được gọi là Verb + ing).

Ví dụ:

                        Trường hợp a:
Tiếng Anh:                I went into  the room
Tiếng Pháp:              J'entre dans  la salle
Tiếng Ý:
                   Io andai nella stanza
Tây Ban Nha:           yo entré en  la habitación
Bồ Đào Nha:            Eu fui para  o quarto
Tiếng Việt:              Tôi đi vào trong  phòng

 

                        Trường hợp b:
Tiếng Anh:           I was sitting in the room at that time
Tiếng Pháp:        J'étais assis dans  la salle à ce moment

Tiếng Ý:              Io ero seduto nella stanza in quel momento
Tây Ban Nha:      Yo estaba sentado en la sala en ese momento
Bồ Đào Nha:        Eu estava sentado na sala naquele momento
Tiếng Việt:          Tôi đã ngồi trong  phòng đúng  giờ
 

Ta thấy rõ, ở ví dụ a., "the room" là tân  ngữ của giới từ "into". Ở ví dụ b có 2 Giới từ, "the room" là tân ngữ của giới từ "in". Và 'at' là giới từ của 'that time'

 

Chú ý: Cần phân biệt được trạng từ và giới từ, vì thường khi một từ có hai chức năng đó (vừa là trạng từ và giới từ). Điều khác nhau cơ bản là Trạng từ thì không có tân ngữ theo sau. Hãy xét các câu sau đây:

            Ví dụ:

            1. Please, come in. It's raining. (Trạng từ); 'in' ở đây không phải là giới từ mà là trạng từ

                We are in the small room. (Giới từ); vì tân ngữ của "In"  là "The room"

 

            2. He ran down quickly. (Trạng từ) - vì            "quickly" không phải là tân ngữ của "down"; nó chỉ là trạng từ chỉ cách thức mà thôi.

 

            3. My dictionary is on the desk. (Giới từ) - vì nó liên kết với tân ngữ: (the desk).


Dựa vào những ví dụ từ tiếng Anh nói trên, trước hết hãy lướt qua vài Giới từ cơ bản trong tiếng Pháp, Ý, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha như dưới đây:
 

Trong mỗi Ngôn ngữ đều có những Giới từ riêng và có thể có ngôn ngữ có rất nhiều Giới từ nhưng có ngôn ngữ lại có rất ít Giới từ vì thực chất nó có tính chất đa nghĩa cùng dùng cho nhiều mục đích và nhiều trường hợp khác nhau mà trong đó tiếng Pháp có nhiều Giới từ nhất trong bốn thứ tiếng là Pháp, Ý, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha...

Dưới đây liệt kê một số Giới từ có chức năng tương đương nhau trong các Ngôn ngữ nói trên:

Tiếng Pháp Tiếng Ý Tây Ban Nha Bồ Đào Nha Tiếng Việt
pour per para para để, cho, đối với
per per por por phần trăm
par da por por bằng/bởi
de di de de của, từ...
à a a para đến, tại, tới...
avec con  con com và, với

Trên đây chỉ minh họa vài Giới từ cơ bản mà các Ngôn ngữ đều có cùng nghĩa như nhau...
Trong đó khi sử dụng các Giới từ này nếu đi kèm các Danh từ hoặc các Mạo từ khác thì sẽ có những biến đổi như sau:

Trong tiếng Pháp, nếu Giới từ 'de' đi cùng với Mạo từ 'le' thì biến thành 'du', nếu đi với 'les' thì biến thành 'des' như dưới đây:
                     de + le = du, de + la = de la, de + les = des
Tương tự, Giới từ 'à' đi với các Mạo từ 'le', 'la' và 'les' sẽ biến thành như sau:
à + le = au, à + la = à la, à + les = aux

Đối với tiếng Bồ Đào Nha cũng có sự chập-tắt giữa các Giới từ và Mạo từ như dưới đây:
 de + um = dum, de + uma = duma, de + uns = duns, de + umas = dumas
de + o = do, de + a = da, de + os = dos, de + as = das

a + o = ao, a + os = aos,  a + a = à, a + as = às

em + o = no, em + os = nos, em + a = na, em + as = nas
  em + um = num, em + uma = numa, em + uns = nuns, em + umas = numas

por + o = pelo, por + a = pela, por + os = pelos, por + as = pelas
 

Trong tiếng Tây Ban Nha, một số Giới từ đi với các Mạo từ cũng sẽ được viết chập-tắt như dưới đây:
de + el = del

Về cơ bản, mỗi Ngôn ngữ có số lượng Giới từ không giống nhau và cách sử dụng cũng không giống nhau vì có những Giới từ rất nhiều nghĩa và có thể được sử dụng cho rất nhiều tình huống khác nhau nhưng với nghĩa khác nhau...

Tác giả bài viết: Dr Trần Phúc Ánh