Kẻ Juda phản Chúa

Tuy vậy, nói về mặt chuyên môn và được đánh giá một cách khiêm tốn thì trình độ năng lực của tôi và của ông ta cũng là kỳ phùng địch thủ mặc dù tính cho tới lúc đó tôi chỉ có không quá vài năm kinh nghiệm.

Nếu dánh giá trên một bình diện vĩ mô, tôi hơn hẳn Đại tá Phan Ban không chỉ tôi có chuyên môn về Vô tuyến Điện tử mà tôi còn có một khả năng khác rất có lợi thế đó là Vật lý Lý thuyết. Từ Vật lý Lý thuyết với những kỹ năng về Kỹ thuật và Công nghệ thực tiễn đã giúp tôi phối hợp một cách nhuần nhuyễn để tạo nên một Tư duy rất vững chắc và cũng đã giúp tôi hiểu rất sâu về bản chất của những vấn đề mà tôi nghiên cứu.

Hơn thế nữa đối với những công việc mà tôi làm, sự hiểu biết vững chắc của tôi về Lý thuyết đã giúp tôi luôn tìm ra những phương pháp tốt nhất và hiệu quả nhất để thực hiện.

Chỉ trong vòng không đầy một năm, tôi và Đại tá Phan Ban đã trở thành hai đồng tác giả đầu tiên tại Việt nam nghiên cứu chế tạo thành công Vibra Số ít kênh cho Quân đội là một trong những Trang thiết bị và Khí tài rất quan trọng và tối cần thiết cho Quân đội.

Bên cạnh đó, tự tôi cũng đã tự nghiên cứu phát triển độc lập nhiều loại Phương tiện Kỹ thuật mới cho Quân sự. Phải nói rằng chân trời mới như được mở ra trước mắt tôi nếu tôi lại không gặp phải những tai hoạ và không gặp phải những sự hiểu nhầm đáng tiếc giữa tôi và Đại tá Phan Ban.

Mặc dù Quân đội là một môi trường rất tốt để tôi có thể phát huy hết khả năng về chuyên môn của mình cũng như là mảnh đất lý tưởng để tôi thực hiện những hoài bão của mình ngay từ thuở nhỏ.

Bởi ngay từ lúc tôi mới chín tuổi đầu tôi đã hứa với một trong những người lính thông tin rằng tôi sẽ trở thành một trong những Chuyên gia hàng đầu của Việt nam để thiết kế và chế tạo ra các Phương tiện và Thiết bị Liên lạc Vô tuyến hiện đại cho Quân đội...

Nhưng trong Quân đội cũng có không ít những người có tư chất và tư tưởng kém đã khiến cho khả năng của tôi bị kìm hãm... thậm chí còn gây cho tôi nhiều thiệt thòi và mất niềm tin.

Một lần, tôi đang hoàn chỉnh một bản thiết kế cho một Hệ thống Điều khiển Tự động sử dụng các Hệ Vi Xử Lý hiện đại thì có một gã mang quân hàm sỹ quan cấp uý lừ lừ bước vào phòng. Qua cái thái độ của gã tôi đã thấy mất thiện cảm ngay từ phút đầu.

Sau khi ngắm nghía mọi thứ trong căn phòng làm việc của tôi, gã liền lên tiếng một cách rất trịch thượng bởi gã cũng nhiều hơn tôi gần chục tuổi:

‘Cậu đang làm gì vậy?’;

Tôi trả lời cho qua quít:

‘Tôi đang thiết kế một Hệ điều khiển’;

Gã hỏi lại với vẻ không tin bởi gã cho rằng một người đang trẻ tuổi như tôi thì không thể nào có đủ trình độ để có thể thiết kế được một Hệ thống Kỹ thuật cao cấp đó được:

‘Cậu thiết kế được cơ à!?’;

Tôi trả lời:

‘Từ nhiều năm trước tôi cũng đã thiết kế được rồi!’;

Gã lại tỉa đểu tôi:

‘Cậu thiết kế cái này từ mấy năm nay mà vẫn chưa xong cơ à?’;

Tôi cáu tiết:

‘Tôi đã thiết kế không dưới trăm bộ tựa như thế này rồi’;

Mắt gã dò dẫm nhìn lên bàn và nhìn thấy một tập bản vẽ thiết kế dày cộp của tôi liền tự ý lấy xem và sau khi đảo mắt qua hết các bản vẽ thiết kế thì gã mới bắt đầu tin đó là sự thật, gã lôi trong cặp ra một tập tài liệu (Bản thảo Luận án Tiến sỹ của gã) và gã bắt đầu tâm sự:

‘Mình định đến gặp anh Phan Ban để nhờ anh ấy hướng dẫn thêm cho mình làm Luận án Tiến sỹ về Vi Xử Lý nhưng anh ấy bảo anh ấy bận không giúp được. Nói thật nghe, nếu cậu có thể thiết kế được các Hệ Điều khiển sử dụng Vi Xử Lý thì hãy cố gắng giúp mình’;

Nghe gã đổi giọng thân tình, tôi rủa thầm trong bụng ‘rõ là một kẻ cực kỳ cơ hội và cực kỳ lá mặt lá trái’, tôi liền nói:

‘Nếu anh cần tôi giúp bây giờ thì tôi xin lỗi không thể được vì tôi đang rất bận. Trong trường hợp nếu anh không vội, anh có thể để đó vài ngày, tôi sẽ xem lại và giúp được hay không còn tuỳ vào nội dung của anh có phù hợp hay không nữa!’;

Tôi nói thì nói vậy chỉ để mong rằng có thể ‘đuổi khéo’ được gã đi cho khuất mắt nhưng gã lại níu kéo:

‘Mình để lại đây cho cậu xem, một tuần sau mình quay lại’;

Và gã để lại cuốn bản thảo Luận án Tiến sỹ của gã lại trên bàn cho tôi rồi từ biệt ra về. Tôi lật qua vài trang rồi lại đặt lại chỗ cũ không đọc lại một lần nào nữa cho đến khi gã quay lại. Khi gã đến, tôi nói:

‘Thực tình, anh viết những gì tôi không thể hiểu nổi, nói thật, anh đừng giận, tôi sợ rằng anh sẽ trượt đó!’;

Gã vừa cáu tiết lại vừa huênh hoang:

‘Không đủ trình độ thì cứ thừa nhận là không hiểu đi cho nhanh chuỵên lại còn trù ẻo người khác trượt là thế nào hả?’;

Tôi đáp lại:

‘Tôi nghĩ rằng ngay cả tôi mà cũng không hiểu được cái anh đang làm là gì thì cả Hội đồng chấm thi của anh cũng không ai hiểu nổi đâu’;

Gã hậm hực cầm lại quyển Luận án và bỏ đi tức khắc, tôi thở phào vì rảnh nợ. Thế rồi vài tháng sau gã lại vác xác tới và khẩn khoản nhờ tôi giúp gã bởi vì gã đã bị trượt kỳ vừa rồi. Gã nói:

‘Sau khi Hội đồng chấm thi đánh trượt tôi, tôi đã đến gặp lại thầy hướng dẫn của tôi để hỏi thầy rằng vì lý do gì mà cậu có thể khẳng định là tôi sẽ bị trượt?

Thầy tôi bảo với tôi rằng tôi cần phải đến nhờ cậu giúp đỡ bởi nếu cậu đã khẳng định là tôi trượt thì chứng tỏ rằng cậu có đủ trình độ để hướng dẫn cho tôi.

Lúc đầu tôi nghe thầy nói vậy, tôi cứ tưởng là thầy tự ái. Nhưng rồi thầy lại nói tiếp Vi Xử Lý là một bộ môn Công nghệ còn rất mới ở Việt nam, hiện nay phần lớn các Chuyên giảng về Vi Xử Lý ở Việt nam cũng chỉ mới được khởi phát thông qua việc tự nghiên cứu trong nước hoặc chỉ được đào tạo không chính qui ở nước ngoài.

Những người được đào tạo chính qui ở nước ngoài về lĩnh vực này chỉ được đếm trên đầu ngón tay và có thể cậu là một trong những ngón tay ấy.

Tôi nghe vậy liền đến đây tìm cậu’;

Nghỉ một hồi gã lại nói tiếp:

‘Thực tình mà nói, tôi cũng không còn biết trong chờ vào ai nữa bởi ngay cả thầy của tôi cũng tự nhận rằng thầy cũng không có khả năng hơn nữa để giúp tôi trong việc này thì cũng khó hy vọng tôi sẽ đỗ được trong kỳ tới. Tôi cũng đã lớn tuổi rồi, cũng đã có gia đình và con nhỏ, đi học rất vất vả và tốn kém.

Kéo dài thời gian thì sẽ rất khó khăn mà bỏ dở thì cũng không đành. Thôi thì tôi xin bái cậu làm thầy và theo đó tôi sẽ tự xưng em với thầy’;

Và gã đã đổi giọng gọi tôi là thầy và tự xưng là em, tôi cũng chẳng thiết tha gì cái từ thầy và em mà gã đã xưng hô với tôi nhưng qua lời than vãn của gã tôi cũng không nỡ lòng nào từ chối. Hơn nữa việc giúp gã cũng không mất nhiều thời gian của tôi. Cuối cùng tôi mới nói:

‘Điều thứ nhất, Luận án của anh bị viết sai trình tự...’;

Tôi nói chưa dứt câu, gã liền lôi ra một tập tài liệu bằng tiếng Anh và nói với tôi rằng:

‘Mình làm theo gần giống như Luận án Tiến sỹ của một Nghiên cứu sinh nước ngoài và đây là tài liệu gốc, tại sao lại sai trình tự?’;

Tôi liếc qua vài trang trên tập tài liệu dày cỡ hơn hai trăm trang mà gã đưa cho và kết luận rằng:

‘Đây là một Luận án Tiến sỹ về Công nghệ Vi Xử Lý, vì nó là Tiến sỹ về Công nghệ nên phần lớn người ta đã căn cứ vào kết quả thực tế mà nghiên cứu viên này đã thực hiện được còn cái mà được gọi là Luận án này chỉ là một bản viết thu hoạch thôi và trình tự viết thu hoạch được căn cứ theo các qui trình và công đoạn được tiến hành theo thực tế.

Còn cái của anh là đang làm Tiến sỹ Khoa học nên anh cần phải trình bày theo một trình tự Lý thuyết có tính hệ thống tức là anh phải sắp xếp lại. Không những vậy anh phải sửa đổi rất nhiều trong nội dung của anh để tránh vi phạm vào Luận án mà người khác đã nghiên cứu’;

Gã nghe vậy mới thật sự bái phục tôi và tôi giúp gã tạo ra những ‘vạch đầu dòng’ cho toàn bộ Luận án của gã đồng thời tải trên mạng một số Luận án Tiến sỹ có liên quan với đề tài mà gã đang thực hiện để giúp gã mở rộng những kiến thức cần thiết và để tránh vi phạm vào những cái mà người khác đã từng làm.

Chỉ trong vòng một tuần tôi đã giúp gã làm xong toàn bộ Luận án của gã hoàn toàn theo một tư duy mới dựa vào những tài liệu cần tham khảo mà tôi đã chỉ cho gã và dựa vào việc tôi sắp xếp cho gã những trình tự cần được tiến hành. Tất nhiên ở một mức độ nào đó thì tôi cũng phải thừa nhận rằng gã cũng là một kẻ thông minh bởi vì dù sao đi nữa đã ‘dám’ làm Tiến sỹ thì ít nhất gã cũng phải có một tố chất tương xứng chỉ phải tội là không có người dẫn dắt đúng hướng cho gã nên gã mới trượt mất kỳ đầu tiên.

Việc còn lại của gã là chỉ việc học thuộc như vẹt cái Luận án của gã đã được gã viết ra và thi thoảng gã lại đến hỏi tôi một số điều mà gã còn chưa rõ. Không cần phải đọc lại Luận án của gã tôi cũng có thể giảng giải một cách vanh vách mọi căn nguyên và bản chất của vấn đề.

Gã lại một lần nữa phải bái phục tôi và nói rằng tại sao tôi có thể nhớ được toàn bộ Luận án của gã mặc dù tôi chỉ đọc qua có một lần trong lúc gã phải dọc rất nhiều lần nhưng vẫn không thể nhớ được.

Tôi giải thích cho gã rằng bởi vì tôi không nhớ một cách máy móc mà tôi nhớ theo một trình tự Logic dựa trên những bản chất cơ bản của vấn đề và từ đó tôi có thể phát triển theo tư duy logic để hoàn thiện toàn bộ vấn đề.

Nghe vậy, gã tròn xoe mắt những vẫn thừa nhận rằng gã không thể có được một nền tảng cơ bản tương xứng như thế để có thể phát triển vấn đề theo tư duy logic.

Vài tháng sau, gã quay lại và hồ hởi khoe rằng:

‘Tôi đã đỗ Tiến sỹ...’;

Qua cái cách nói của gã thì cứ như rằng cái Luận án Tiến sỹ của gã là do chính gã tự làm lấy và bây giờ gã đã đỗ thì gã chỉ đến khoe với tôi rằng gã cũng đã trở thành một Tiến sỹ như bất kỳ ai.

Tôi cũng mặc kệ gã mà cũng chẳng muốn tranh công trạng về việc đã giúp gã làm gì cho khỏi mệt xác bởi tôi cũng đã có một bằng Tiến sỹ giá trị gấp mấy của gã từ hơn một năm trước ở nước ngoài.

Một vài tháng sau gã lại quay lại và nói với tôi:

‘Thầy có vài công trình hay dự án thực tế nào không cho em cùng tham gia với để nâng cao kỹ năng thực tiễn với bởi vì em vẫn thấy rằng về khả năng thực tế của em vẫn còn rất yếu’;

Mặc dù tôi cũng chẳng thiết tha gì với gã nhưng kỳ thực lúc đó tôi cũng có quá nhiều việc để làm trong lúc tôi vẫn đánh giá được gã có thể làm bớt được một số việc cho tôi mà cũng là một cơ hội để gã nâng cao được kỹ năng của gã coi như là ‘nhất cử lưỡng tiện’. Nghĩ vậy tôi liền nói với gã:

‘Hiện nay tôi đang thiết kế một Hệ thống quản lý Xăng dầu bằng máy vi tính cho một Tổng kho Xăng dầu ở Gia Lâm, nếu anh đồng ý thì cùng tham gia’;

Nghe nói đến đó, gã hồ hởi xung phong:

‘Nếu được vậy thì kể cả xách dép cho thầy em cũng sẵn sàng làm’;

Tôi cũng chẳng cần khiến gã xách dép cho tôi làm gì miễn là một số phần việc về kỹ thuật mà tôi giao cho gã sẽ được gã làm một cách hiệu quả và chất lượng là được.

Thế rồi tôi đưa gã đến gặp Giám đốc Tổng kho Xăng dầu để bàn định trong việc ký kết hợp đồng. Sau khi bàn định xong, tôi hẹn với vị Giám đốc chừng một tuần sau sẽ mang văn bản sang để ký kết.

Nhưng một tuần sau tôi quay lại thì vị Giám đôc nói rằng ông ta đã ký hợp đồng ấy với một đối tác khác trước đó một ngày rồi. Tôi nghĩ ngay rằng gã đã hớt tay trên của tôi cái hợp đồng ấy, và đúng như vậy bởi sau đó một thời gian tôi không thấy gã quay lại gặp tôi...

Tôi rất lấy làm phẫn uất trước sự phản trắc của ‘gã học trò bất đắc dĩ’ của tôi nhưng tôi biết một điều chắc chắn rằng gã sẽ phải đến tìm tôi bởi vì đó là một việc không phải là dễ cho gã có thể thành công được vào lúc này vì căn cứ vào trình độ của gã tôi có thể biết được gã có thể làm được những gì và những gì gã không thể làm được.

Vài tháng sau gã quay lại thật và gã đã cắt toàn bộ những phần công việc thành những mảng nhỏ mà trong đó gã mang đến một mảng rất quan trọng mà ngay từ lúc đầu tôi đã biết chắc chắn rằng đó là mảng mà gã không làm được nhưng lúc đó gã lại nói với tôi một cách rất giảo hoạt rằng:

‘Em đang làm một Hệ Điều khiển cho máy bay tự lái, em muốn nhờ thầy giải thích và hướng dẫn cho em một số vấn đề liên quan mảng này’;

Thực chất, các Hệ Điều khiển đều có cấu trúc gần giống nhau về Trung tâm Xử lý, chỉ khác nhau về các cấu trúc ngoại vi và các cơ cấu chấp hành. Vì vậy, nếu cắt mảng Trung tâm Xử lý ra riêng thì không ai biết được mục đích của Hệ Điều khiển phục vụ cho việc gì.

Vì thế, gã tưởng là tôi sẽ tin theo lời của gã, bằng một vài thủ thuật chuyên môn tôi đã lật tẩy được mục đích mà công việc gã đang làm. Gã thú nhận đó chính là hợp đồng mà gã hớt tay trên của tôi. Tôi nói rằng:

‘Anh có thấy rằng anh là một kẻ lừa thầy phản bạn hay không?’;

Nghe nói đến đó, gã đỏ mặt tía tai và nói rằng:

‘Chẳng qua tớ chỉ tôn trọng cậu mà gọi cậu bằng thầy chứ cậu thì làm sao mà làm thầy của tớ bởi cậu chỉ làm giúp tớ có một tuần còn thầy của tớ đã phải hướng dẫn tớ tới hai năm...’;

Tôi nói với gã:

‘Thầy của anh hướng dẫn cho anh hai năm nhưng anh không thể đỗ được Tiến sỹ, tôi chỉ hướng dẫn cho anh có một tuần mà anh có thể đỗ Tiến sỹ mới xứng đáng là bậc thầy của anh’;

Hà nội 1998