Hợp âm tiếng Nhật

Hệ thống Chữ viết Hiragana rất đơn giản gồm 46 Chữ cái và chỉ được phát âm theo 5 âm tiết cơ bản là a, i, e, o và ư điều đó có nghĩa rằng trong tiếng Nhật không có khái niệm phối âm giữa các Chữ cái...
Trong Hệ thống phát âm Hiragana không có khái niệm phối âm giữa các chữ cái với nhau giống như tất cả các Ngôn ngữ trên Thế giới, ví dụ phối hợp 2 Nguyên âm 'a' và 'i' sẽ tạo ra một âm hợp thành là 'ai' nhưng trong tiếng Nhật ngay cả khi ghép hai Nguyên âm này với nhau thì vẫn phát âm tách riêng lần lượt từng Nguyên âm chứ không phát âm hợp nhất thành một âm duy nhất.
Ví dụ, tiếng Nhật nói 'ta-i' có nghĩa là 'lớn', nếu trong tiếng Hoa hoặc tiếng Việt thì có thể phát âm từ đó là 'tai' nhưng trong tiếng Nhật vẫn phát âm riêng lần lượt là 'ta' và 'i' liền nhau.

Trong Hệ thống Phát âm Hiragana chỉ có sự phối âm duy nhất giữa các Chữ cái bất kỳ với chữ 'n' đứng vào phía sau. Ví dụ, chữ  (ka) ghép với chữ  (n) thì sẽ được phát âm là 'kan'.
Như vậy, đối với các âm tiết khác phức tạp hơn thì chủ yếu có nguồn gốc từ các từ được vay mượn từ
tiếng Hoa.
Sự vay mượn từ
tiếng Hoa cũng bị chia thành ít nhất hai nhóm bao gồm một nhóm là chỉ được vay chữ viết nhưng lại phát âm theo cách riêng của tiếng Nhật thông qua bộ âm Hiragana. Ví dụ, từ  (phát âm theo tiếng Hán là 'shi' có nghĩa là 'tư' như trong nghĩa 'tư hữu' hay 'tư gia'...) và nó được phát âm bằng cụm từ Hiragana là watashi như dưới đây:
      
 Chữ Hán được vay mượn Viết bằng chữ Hiragana 
 (shi) し (watashi)
  Phát âm Hán   Phát âm Hiragana


Điều đó có nghĩa rằng nếu phải sử dụng bộ chữ Hiragana chỉ để diễn đạt có mỗi một từ là 'tôi' thì phải viết rất dài là 'watashi', thay vì điều đó, tiếng Nhật phải vay mượn từ Hán là 'shi' chỉ là một từ duy nhất để rút ngắn câu chữ khi viết. Cũng chính vì vậy nên nếu nói 'watashi' hay nói 'shi' (phát âm là 'sư') thì người Nhật cũng đều hiểu nó có cùng một nghĩa là 'tôi'.

Nhóm thứ hai từ tiếng Hán được vay mượn là vay cả chữ viết lẫn cách phát âm. Nhưng ngay cả trong nhóm này cũng có hai kiểu vay phát âm là vay nguyên phát âm cả thanh điệutiếng Hoa 4 thanh điệu trong lúc Hiragana không có thanh điệu và một phần lớn là chỉ vay âm tiết mà không vay thanh điệu 
Lúc này phát âm tiếng Nhật bắt buộc phải vượt ra khỏi khuôn khổ giới hạn của Bộ âm chuẩn Hiragana có thể có... Vì thế, cũng từ rất lâu đời, bên cạnh Hệ phát âm Hiragana, người Nhật cũng đã từng hình thành và duy trì một Hệ phát âm - phiên âm để sử dụng các Từ vựng vay mượn từ tiếng Hán và được gọi là Hệ Kanji. 
Như vậy, Hệ ngữ Kanji phần lớn tuân thủ theo các Quy tắc phát âm của tiếng Hán và vượt ra khỏi khả năng bị giới hạn của Hệ Hiragana.

Ngoài ra, ngày nay tiếng Nhật còn phải vay mượn rất nhiều từ vựng của nhiều Ngôn ngữ khác cho nên người ta phát triển thêm một Hệ phát âm - phiên âm Romanji để phiến âm và phát âm các từ vựng vay mượn có nguồn gốc từ các Ngôn ngữ Châu Âu... 


Tác giả bài viết: Dr Trần Phúc Ánh