Phát âm

Mặc dù vậy, phát âm tiếng Khmer không quy định quá chặt chẽ về âm tiết có nghĩa rằng âm tiết trong tiếng Khmer được nới lỏng không giống như quy định về âm tiết của bất kỳ Ngôn ngữ nào trên Thế giới.

Hay nói chính xác ra là có lẽ rằng trên Thế giới có một Ngôn ngữ cũng không bị quy định quá chặt chẽ về âm tiết và được sử dụng rất phổ biến đó là tiếng Anh:
Tiếng Anh vốn là một Ngôn ngữ bất quy tắc về phát âm cho nên sự hình thành các âm tiết cho mỗi từ hầu như là theo thói quen và chỉ có rất ít quy tắc phát âm hạn chế cho phép sự phát âm có thể thay đổi tùy ứng với thói quen của mỗi người hoặc cũng có lẽ vì để đáp ứng đông đảo lượng người dùng trên toàn Thế giới nên tiếng Anh phải tháo bỏ bớt những quy tắc ngặt nghèo trong việc phát âm nên ngày nay sự phát âm trong tiếng Anh gần như bị nới lỏng rất nhiều cũng giống như sự nới lỏng phát âm của tiếng Khmer.

1./.   Bộ âm chuẩn tiếng Khmer (nghe phát âm)
Vì lẽ đó ngay trong Bộ âm chuẩn tiếng Khmer do người Khmer phát âm trong cùng một từ nhưng có 2 cách phát âm khác nhau (được chia thành Bộ thứ nhất Âm chuẩn Nguyên âm Khmer - Khmer First Serie Vowels và Bộ âm chuẩn Nguyên âm Khmer thứ 2 - Khmer Second Serie Vowels) như dưới đây:
Chú ý: Kích chuột vào các Chữ trong bảng dưới đây để nghe cách phát âm
>>> Phát âm các cụm Nguyên âm theo 2 cách khác nhau

Cách phát âm trên cho thấy rằng ngoài 2 nhóm âm của các cụm nguyên âm được phát âm theo 2 cách khác nhau đều được chấp nhận trong tiếng Khmer thì còn một nhóm Nguyên âm thứ 3 đứng độc lập (Khmer Indepent Vowels) phải được phát âm theo đúng 1 cách duy nhất mà không được phép thay đổi. Tuy nhiên, trong thực tế các cụm âm này tùy theo từng vùng và từng người mà cũng có cách phát âm hơi khác nhau.
Chú ý 1: Các vòng tròn đứt nét đứng giữa các cụm Nguyên âm là để biểu thị rằng nếu sau này các cụm Nguyên âm đó được ghép với các Phụ âm thì các Phụ âm sẽ được đặt vào vị trí các vòng tròn đứt nét đó, đó chính là cách tạo chữ viết của người Khmer.

Chú ý 2: Qua cách đọc các Nguyên âm và cụm Nguyên âm nói trên cho thấy rằng các Nguyên âm và các cụm Nguyên âm Khmer kể cả kiểu chữ viết và cách phát âm của nó phần lớn gần giống cả về kiểu chữ  viết của Lào và Thái cũng như giống với cả cách phát âm tiếng Lào và phát âm tiếng Thái... 

Chữ Khmer chỉ khác chữ Lào và chữ Thái là có thêm các Nguyên âm độc lập mà trong chữ Thái và chữ Lào không có.

Ngoài ra, còn có sự phát âm đối với 33 Phụ âm như dưới đây:
Chú ý: Kích chuột vào các chữ trong bảng để nghe cách phát âm
>>> Phát âm các Phụ âm

Theo trên cho thấy rằng Phụ âm trong tiếng Khmer rất khác so với Phụ âm tiếng Lào và Phụ âm tiếng Thái (phần lớn Nguyên âm và các cụm Nguyên âm tiếng khmer giống cả cách viết và cách đọc với Nguyên âm và các cụm Nguyên âm tiếng Lào và tiếng Thái).

>>> Phát âm các câu mẫu tiếng Khmer


2./.   Cách phiên âm tiếng Khmer
Để học thuộc các chữ cái Khmer đối với người nước ngoài là rất khó vì tiếng Khmer có tất cả khoảng 120 chữ cái nên sự phối hợp các Nguyên âm thành các cụm Nguyên âm là rất đa dạng... hơn nữa vì chữ Khmer rất khó viết trên các phương tiện thông tin đại chúng như điện thoại, máy tính... cho nên giới trẻ Campuchia ngày nay rất lười viết chữ Khmer để trao đổi tin nhắn với nhau qua điện thoại hoặc chat với nhau qua Internet...
Vì thế họ thường dùng phiên âm tiếng Khmer để trao đổi với nhau qua tin nhắn điện thoài hoặc để chat với nhau, thậm chí giới trẻ Khmer còn dùng lẫn lộn tiếng Anh hoặc dùng nguyên tiếng Anh để trao đổi với nhau (giới trẻ Campuchia ngày nay dùng tiếng Anh rất sành điệu).
Đó cũng chính là sự thuận lợi rất lớn để có thể tự học tiếng Khmer thông qua sự phiên âm của họ trên các tin nhắn điện thoại hoặc qua Internet...

Dưới đây giới thiệu một số quy tắc phiên âm các cụm Nguyên âm và cách phát âm các phiên âm này:
- 

Phiên âm	Cách phát âm	Ví dụ cụ thể	Chú thích
or	'o' hoặc 'a'	orkun = cám ơn đọc là 'o-kun' hoặc a-kun
uy	ôi	nis thlay pon man luy = cái này giá bao nhiêu tiền đọc là 'nich tho-lay pon man lôi'
un	'un' hoặc 'on'	puntae = nhưng mà' phát âm là 'pun-te' hoặc 'pon-te'
ea	'iê' hoặc 'ia'	chea = là phát âm là 'chiê' hoặc 'chia'
ae	e	mae = mẹ phát âm là 'me'
oy	'oi' hoặc 'ôi' hoặc 'ai'	ban hoy = được rồi phát âm là 'ban-hoi' hoặc 'ban-hai' hoặc 'ban-hơi'
euy/ery	ơi	oun euy/oun ery = em ơi! phát âm là uôn-ơi
art	at	sa art = xinh đẹp phát âm là 'xa-at'

Phiên âm	Phát âm	Ví dụ cụ thể	Ghi chú
ey	'ây' hoặc 'êy'	min ey te = không vấn đề gì phát âm 'mẫn ây tê'
et	ât
es	ét
er	'e' hoặc 'a'	ber sen = nếu như phát âm 'be-xân'
el	ê	min del = chưa bao giờ phát âm 'mẫn đê'
os	'ot' hoặc ôôch	ror bos = của (của ai) phát âm là ro-bot' hoặc 'ra-bôôch'
ort	ot	ort = không/ort ey te = không vấn đề gì phát âm là 'ot'/'ot-ây-tê'

Phiên âm	Phát âm	Ví dụ cụ thể	Ghi chú
it	ât	chol chit = yêu thích phát âm là 'cho-l chât'
in/en	ẫn	min deng = không biết phát âm là 'mẫn đâng'
eng	'âng' hoặc 'êng'	mun keng = trước khi ngủ phát âm là 'mon-kêng'
ol	ô-l	yol hoy = hiểu rồi phát âm 'dô-l hài'
ok	ôôc	sok ka pheap la or te = sức khỏe thế nào phát âm 'xôôc-ca-phiếp-la-o-tê'
ang	eng/ang/oong	bang rean = dạy học phát âm 'boong-riên'
ong	oong	bong neng nhom = anh và tôi phát âm 'boong nẫng nhom''

Dưới đây là phiên âm các Phụ âm
Không chỉ có các Nguyên âm và các cụm Nguyên âm bị phát âm nới lỏng không nhất quán theo một quy tắc nhất định mà ngay cả Phụ âm trong tiếng Khmer cũng bị phát âm nới lỏng bởi vì nhiều Từ vựng tiếng Khmer có rất nhiều phụ âm phức đứng cạnh nhau (tức là có từ 2 đến 3 phụ âm liền kề nhau trước một Nguyên âm hoặc cụm Nguyên âm) cho nên việc phát âm nó như thế nào?
Cách phát âm Phụ âm của tiếng Khmer được tuân theo 2 Hệ thống phát âm đó là theo cách phát âm của tiếng Phạn (Sankrit) nghĩa là thêm một Nguyên âm 'a' vào sau Phụ âm hoặc cặp phụ âm này.
Ví dụ: srolanh = yêu (được phát âm là 'xa-ro-lanh'), hoặc: thngay = ngày (được phát âm là 'tha-ngay')...

Cách thứ 2 là theo phát âm kiểu Roman tức là thêm âm 'ơ' vào sau Phụ âm hoặc cặp Phụ âm đó. 
Ví dụ: propun neng bdey = vợ và chồng (phát âm là 'pơ-ro-pun nẫng bơ-đây') hoặc: 

Chú ý 1: Các Phụ âm hoặc cặp Phụ âm nói trên thường được phát âm rất ngắn thoáng qua nên gần như người ta không nghe thấy các Phụ âm hoặc cặp Phụ âm này.
Ví dụ: khnhom = tôi (thường được phát âm thành 'nhôm') coi như được đọc tắc và viết tắt thành 'nhom' mà vì thế trong nhiều đoạn tin nhắn điện thoại hoặc mẫu tin chat trên internet người ta chỉ viết 'nhom' thay vì phải viết đủ là 'khnhom'.

Chú ý 2: Trong tiếng Khmer không phân biệt sự khác nhau giữa một vài Phụ âm chẳng hạn như 'p' và 'b' được phát âm giống nhau cho nên người ta có thể viết và nói cùng một từ 'padey' = bdey' (có nghĩa là người chồng).