Mạch Trigger D phức hợp

Mạch Trigger D phức hợp
 

Trong thực tế, vẫn có nhiều trường hợp ngoài việc tạo ra Ngõ vào D để chỉ sử dụng một Ngõ vào Dữ liệu duy nhất thì người ta vẫn duy trì 2 Ngõ vào nguyên bản theo mạch ký hiệu rút gọn bên đây để có thể tùy ý sử dụng trong những trường hợp đặc biệt.

Bên cạnh đó, mạch Trigger phức hợp còn có thêm Ngõ vào điều khiển C.
 

       Các loại IC cơ bản

Có 2 loại IC cơ bản về loại Trigger D đó là 4013 thuộc họ CMOS 4xxx và 7474 thuộc họ TTL 74xx như hình bên đây

Bên trong mỗi IC đều chứa 2 Trigger D nhưng thứ tự chân khác nhau nên không thể thay thế lẫn nhau vì không trùng chân.
 

       Ứng dụng cơ bản

Ứng dụng đơn giản nhất của Trigger D là tạo ra mạch chia 2 đối với tác động của xung Ngõ vào như hình bên cạnh đây:

Nhờ việc phản hồi của Q đảo về Ngõ vào D mà mạch ở bên có thể tạo thành mạch chia đôi tần số tác động của S₁ sao cho nếu nhấn S₁ lần đầu tiên mà Ngõ ra Q = 1 thì nhấn S₁ lần thứ 2 sẽ khiến cho Q = 0 tức là nếu nhấn S₁ lần thứ 1 làm cho Quạt Fan được bật mở thì muốn tắt quạt chỉ cần nhấn tiếp S₁ lần thứ 2.

Trên thực tế, để S₁ có thể tác động được một cách ổn định và hiệu quả thì R₁ chỉ được phép xác định trong khoảng 2,2k đến 22k và để Q₁ có thể đóng ngắt được dòng điện cung cấp cho quạt thì cần phải tạo mạch phân áp R₂R₃ cho cực B của Q₁ để khi Q = 0 (khoảng 0,6V) thì điện áp tại cực B của Q₁ phải thấp hơn 0,35V.

Để mạch hoạt động tin cậy hơn, cần phải thiết lập mạch điều khiển Quạt theo 2 mạch trên đây. Trong đó, mạch bên trái sử dụng thêm Tụ C₁ để nạp điện áp từ R₁ cho đến khi C₁ đầy điện áp thì nhấn S_1­ mới có tác dụng (để tránh tác động phụ khi S₁ tiếp xúc không tốt) và R₂ nối Ngõ vào CP xuống âm nguồn để Tụ C₁ xả nhanh điện áp ở Tụ C₁ thì mới tránh được sự tác dụng bất ổn của S₁.

          Đồng thời, sự phản hồi giữa Ngõ ra Q đảo về với Ngõ vào D thông qua R₃C₂ để làm chậm thời gian tác động chia đôi xung nhằm đảm bảo sự tác động điều khiển từ S₁­ ổn định và tin cậy hơn.

          Để đảm bảo cho Quạt được đóng hoặc mở dứt khoát thì Q₁ được sử dụng là loại MOSFET vì MOSFET chỉ mở khi điện áp đặt vào cực G lớn hơn 5V và ngắt tuyệt đối khi điện áp đặt vào cực G thấp hơn 3V.

          Mạch bên phải được thiết lập thêm mạch Reset bằng Tụ C₄ và R₅ để tự đặt cho Quạt ở chế độ ngắt khi mới cấp điện cho mạch: Khi mới đóng điện vào mạch thì Tụ C₄ để tạo ra điện áp trên R₅ = VCC khiến cho Ngõ vào ‘R’ của Trigger D bằng 1 và Mạch Trigger D sẽ được xóa về 0 sao cho Ngõ ra Q = 0.

          Sau khi Tụ C₄ được nạp đầy thì điện áp trên R₅ sẽ giảm xuống bằng 0V nên Mạch Trigger D sẽ được đặt trong trạng thái hoạt động bình thường của một Mạch chia tần theo tác động của S_1.

                Hình bên đây mô tả cách ráp mạch thực tế của Mạch điều khiển Quạt nói trên.